معرفی
موقعيت جغرافيايي
استان سمنان با ۹۵۸۱۵ كيلومتر مربع وسعت در شرق استان تهران قرار دارد. سمنان، شاهرود، دامغان و گرمسار چهار شهر معروف اين استان مي‌باشند.استان سمنان در دامنه‌هاي جنوبي سلسله جبال البرز واقع شده كه ارتفاع آن از شمال به جنوب كاهش مي‌يابد و به‌دشت كوير منتهي مي‌شود. اين استان به دو بخش كوهستاني و دشت‌هاي پايكوهي تقسيم مي‌شود. نواحي كوهستاني آن توان‌هاي معدني و گردشگاهي مناسبي دارد و دشت‌هاي پايكوهي آن نيز شهرهاي بسيار قديمي ايران را در ميان خود جاي داده است.
جمعیت استان
استان سمنان در سال ۱۳۷۰ حدود ۴۵۷ هزار نفر جمعيت داشته است كه ۱/۶۱ درصد آن شهرنشين و ۴/۳۸ درصد آن روستانشين بوده است. شهر سمنان مركز استان سمنان وشهر شاهرود از نظر جمعيت بزرگترين شهر استان است. نسبت جنسي جمعيت استان ۱۰۵ مي‌باشد.
تاريخ و فرهنگ
استان سمنان از يادگارهاي تقسيمات شانزده گانه اوستايي دوران باستان است. در تمام دوره‌مادها و هخامنشيان جزو ايالت بزرگ پارت يا پرتو به شمار مي‌رفت و در زمان ساسانيان نيز اهميت ويژه‌اي داشته است. ناحيه سمنان در دوره‌هاي بعد از اسلام جزو سرزمين تاريخي قومس (كومش) به شمار مي‌آمد اين‌استان با قدمتي بيش از دو هزار سال، بستر جنگ‌ها، شكست‌ها و پيروزي‌هاي بي‌شماري بوده است. جاده ابريشم از وسط استان سمنان عبور مي‌كرده است و آثار متعدد تاريخي از جمله كاخ‌ها، عمارات، قلعه‌ها،كاروانسراها، آب انبارها، برج‌ها و باروها و... در اين استان به جا مانده‌اند. كاخ‌هاي آغا محمد خان و فتحعلي شاه در دامغان، قصرهاي شاه عباس، عين‌الرشيد و حرمسراي سلطنتي در گرمسار، عمارت دختر ناصرالدين شاه در دامغان قلعه‌هاي سارو، كوشمغان و پاچنار در سمنان، قلعه‌هاي لاسگرد و بنكوه در گرمسار و... از جمله اين آثارديدني و تاريخي است.
استان سمنان اماكن و بناهاي مذهبي و زيارتي متعددي را در خود جاي داده است. مسجدسلطاني، مسجد جامع، مسجد تاريخانه دامغان، مسجد جامع بسطام و... از آن جمله هستند.
استان سمنان از نظر جاذبه‌هاي طبيعي يكي از مناطق جالب توجه ايران است. حواشي رودخانه‌ها،چشمه‌هاي آب معدني و طبيعي، تفرجگاهها، جنگل‌ها و فضاهاي سبز، مناطق حفاظت شده، قله‌ها وارتفاعات، غارها و جاذبه‌هاي ويژه كويري از جمله اين عناصر زيباي طبيعي هستند.
استان سمنان از لحاظ آداب و رسوم و كنش‌هاي فرهنگي مردم، كانون گوناگوني هاست. انجام مراسم مربوط به اعياد ملي و مذهبي، ازدواج وهمسر گزيني، سوگ‌ها و عزاهاي خصوصي و مذهبي و ساير كنش‌هاي فرهنگي مردم عليرغم تفاوت‌هاي محسوسي كه با ساير نقاط با هم دارند، بسيار ديدني و جالب توجه است. اين استان مهد شعرا و دانشمنداني همچون منوچهري دامغاني، ابن يمين فرومدي، فروغي بسطامي، يغمايي جندقي، ذوقي بسطامي و عارفان و دانشمنداني چون بايزيد بسطامي، شيخ ابوالحسن خرقاني، شيخ علاءالدوله سمناني، شيخ سكاك و بي‌بي‌منجمه سمناني بوده است. از مشاهير متاخر نيز مي‌توان به حاج علي سمناني، فيض سمناني، ذبيح الله صفا وعلي معلم اشاره كرد.
از آداب و رسوم قابل ذكر اهالي استان سمنان مي‌توان به نپوشيدن جامه سياه در هنگام عزاداري اشاره كرد. اين موضوع ظاهراً نمايانگر انزجار مردم اين ديار از پرچم سياه عباسيان است.
آب و هوا
آب وهواي استان سمنان در نواحي كوهستاني سرد، در دامنه كوهها معتدل و در حواشي كوير گرم است. آب و هواي شهر دامغان به علت وزش بادهاي شديد شمالي و بارندگي‌هاي ناشي از بادهاي نواحي گرگان و مازندران زمستان‌هاي سرد و تابستان‌هاي معتدل دارد. شهر سمنان تابستان‌هاي گرم و زمستان‌هاي معتدل دارد. آب و هواي شاهرود در قسمت‌هاي شمالي سرد و در قسمت‌هاي مركز معتدل و در قسمت‌هاي جنوبي گرم است. شهر گرمسار تابستان‌هاي بسيار گرم و زمستان‌هاي نسبتاً سرد و باراني دارد. گرمسار در ناحيه صحرايي و خشك قرار دارد.
صنايع دستي و سوغاتي‌ها
انواع صنايع دستي و سوغاتي‌هاي استان سمنان عبارتند از: قالي، گليم، كارهاي‌دستي، انواع قلمكار، انواع سفال، سراميك و انواع دستبافته‌ها كه در فروشگاه‌هاي صنايع دستي و بازار عرضه‌مي‌شود.
موزه ها
آثار باستانی و جاذبه های گردشگری
تپه تاريخي ناسار (نوحسار) - سمنان
مسجد تاريخانه - سمنان