موزه شگفت انگیز عصر آهن تبریز

سایت موزه عصر آهن تبریز محوطه باستانی است که شامل گورستان و آثار سفالی مربوط به عصر آهن است و ....

سایت موزه عصر آهن تبریز محوطه باستانی است که درنزدیکی سجد کبود واقع شده ‌است که از سال ۱۳۸۵به عنوان اولین موزه صحرایی ایران شروع به کار کرده است.علت قرار گرفتن کلمه سایت در کنار کلمه موزه این است که در کل موزه هایی که به شکل طبیعی در محوطه کاوش های باستان شناسی برقرار شده و در آن آثار کشف شده بدون تغییر و دستچین شدن به نمایش در می آیند، به نام سایت موزه معروف می شوند.این موزه شامل گورستان و آثار سفالی مربوط به عصر آهن است که نام خود را از آن مورد گرفته است. سایت موزه عصر آهن یکی از شگفت آورترین موزه های کشور بوده که مردگانی با قدمت چهار هزار سال در آن همراه با لوازم زینتی شان خفته اند و جدیدترین سایت بازدیدی در تور تبریز است که به تدریج مورد استقبال گردشگران ورودی به تبریز قرار گرفته است.

سال 76 اولین باری بود که این گورستان با چنین شهرت جهانی بر اثر یک عملیات خاکبرداری ساده در جوار مسجد کبود تبریز کشف شد و پس از آن کاوش های باستان شناسی توسط باستان شناسان مطرح کشور بر روی این منطقه انجام گرفت.آثار بدست آمده در سال ۱۳۷۶شامل ۳۸گور است که به صورت جنینی دفن شده اند. قدمت تاریخی این آثار به هزاره اول قبل از میلاد یعنی دوره آهن بر می گردد و شاید قدمت این آثار است که این سایت موزه را دارای ارزشی جهانی کرده است و مورد استقبال در تورهای تبریزگردی قرار گرفته است.

گور نوزادان بصورت ساده بوده و گور نوجوانان در سازه‌های مربعی با دو ظرف سفالی همراه است. اکثر اجساد یافت شده در سنین پایین مرده اند. کودکان با اسباب بازی‌هایشان دفن شده اند و زن‌ها با جواهرات و مرد‌ها با ابزار جنگی خود آرمیده اند. در کنار بعضی‌ اجساد ظروف سفالی و اثرات غذا یافت شده که اعتقاد آنان بر آیین مهرپرستی‌ را تایید می‌کند و کسانی‌ که ظروف بیشتری در کنارشان یافت شده احتمالا ثروتمند تر بوده اند. سنگ چینی‌ دور اجساد نمادی از دیواره رحم است و اجساد به حالت جنینی یا چمباته ای‌ دفن شده اند که جهت بدن و صورتشان متفاوت است که باز هم تأییدی بر مهرپرست بودن آنهاست. با توجه به برخی تفاوت ها در نوع اشیاء موجود در داخل قبور، شیوه ساخت و سادگی آنها می توان به راحتی پی به وجود تفاوت طبقاتی حتی در میان اجساد مدفون در این گورستان شد.

به نظر می رسد صاحبان این گورها اعتقاد به جهان پس از مرگ و زنده شدن مردگان داشته اند و به دلیل این اعتقاد خود، کنار اجساد وسایل و ابزاری را دفن می کردند که از آن جمله می توان به سفال هایی اشاره کرد که داخل آنها مواد غذایی و آشامیدنی پر می کردند.به عبارتی به دلیل اعتقاد دینی این قوم (مهرپرستی) اجسادی که قبل از ظهر دفن می شدند به سمت شرق و اجسادی که بعد از ظهر دفن می شدند به سمت غرب بوده اند. اما بدون توجه به جهت دفن همواره صورت جسد به سمت شمال قرار می گرفته است.

مسئله قابل توجه در این قبرستان تدفین ثانویه تعدادی از این اجساد است که نشان دهنده اهمیت و قداست این قبرستان در قرون گذشته است آن جایی که مردم کوچ نشین قبیله اجساد خانواده خود را که در محل دیگری فوت کرده بودند به این مکان منتقل و در این محل که از اهمیت و قداست خاصی برخوردار بوده دفن می کرده اند و شاید یکی از دلایل متلاشی بودن اسکلت های این اجساد به این دلیل بوده زیرا از آن جایی که مسیری طولانی برای تدفین این اجساد طی می شده، دقتی در سالم نگهداشتن جسد به حالت تدفین انجام نگرفته است.